Niewirków

 Niewirków – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Miączyn.

 

 

 

Niewirków leży na wschód od Zamościa nad rzeką Siniochą. Najstarsze wzmianki o nim pochodzą z połowy XV wieku, należała wtedy do prawosławnego władyki chełmskiego. W latach 1525-1532 Niewrków zakupił Więcław Zamoyski – syn Tomasza z Łaźnina. W rękach Zamoyskich był do końca XVI wieku. Potem wielokrotnie zmieniał właścicieli. W 1911 r. ówczesny właściciel Marian Płachecki wybudował w Niewirkowie eklektyczny murowany pałacyk. Jest to budowla piętrowa podpiwniczona, czworoboczna, z parterową obszerną dobudówką na wysokich piwnicach od tyłu.  

 

Od frontu pałac jest pięcioosiowy z wgłębnymi, półkoliście zamkniętymi portykami pośrodku: wejściowym w przyziemiu i balkonowym na piętrze. W zwieńczeniu ścian znajduje się fryz konsolowy i gzyms, a przy jednym z frontowych narożników cylindryczny wykusz z tarasem, wsparty na przyściennej kolumnie. Obok drugiego narożnika znajduje się trójboczny ryzalit. Obiekt przykryty jest w części głównej czterospadowym dachem, a nad przybudówką dwuspadowym. W 1944 r. majątek został rozparcelowany, a pałac i jego wnętrze zdewastowane. Budynek był użytkowany kolejno jako: posterunek MO, urząd gminy, sklep, biuro GS. Pałac w tym czasie popadł w ruinę. W 1964 r. w pałacu zlokalizowano szkołę, dokonano przy tym remontu adaptacyjnego. W jego wyniku znacznie zmienił się wygląd obiektu. Rozebrano szklaną oranżerię, zlikwidowano duży półkolisty taras z reprezentacyjnymi schodami od strony południowej i wyjście do parku od strony północnej.

 

Wieś Niewirków położona jest na południowym skraju gminy Miączyn, nad rzeką Siniochą, w obrębie Kotliny Hrubieszowskiej. Miejscowość wzmiankowano po raz pierwszy w roku 1442, kiedy należała do prawosławnego właściciela chełmskiego. Pierwsza wzmianka o cerkwi pochodzi z 1540 roku.Już w XVII wieku istniał we wsi parterowy dwór murowany, z murowanymi sklepionymi lochami.Spis z 1827 roku notował wieś w powiecie tomaszowskim i parafii Dub. Niewirków liczył wtedy 59 domów i 448 mieszkańców.

 

Na początku XX wieku istniały we wsi dwa wiatraki.Spis z 1921 roku wykazał, że Niewirków liczył 94 domy i 616 mieszkańców.W roku 1923 wybudowano na terenie folwarku niewirkowskiego murowana gorzelnię i magazyn spirytusu, a w 1932 roku młyn motorowy.Tragiczny dla mieszkańców wsi był okres okupacji niemieckiej.W listopadzie 1942 roku policja niemiecka zastrzeliła 57 Żydów. W grudniu 1942 roku wieś została wysiedlona przez Niemców. Mieszkańców wywieziono do obozu w Zamościu, a ich miejsce zajęli koloniści niemieccy z terenu Rumunii i Bułgarii.

 

We wsi istniała rownież cegielnia, która zakończyła produkcję cegły w 1971 roku. W związku z reformą terytorialną kraju w 1954 roku utworzono w Niewirkowie gromadę, w skład ktorej weszły: Cześniki, Niewrków, Niewirków Kolonia, Poddąbrowa oraz Tomaszówka.Poprawie ulegl stan dróg, kiedy to w latach 1975-1977 wybudowano drogę z Miaczyna do Niewirkowa i w latach 1977-1978 połączono Niewirków z Niewirkowem Kolonią.