Osowiec
Osowiec – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie monieckim, w gminie Goniądz.
Współrzędne Twierdzy
N 53.475163
E 22.651998
Była to prywatna wieś szlachecka, która w latach 1724-1801 posiadała nawet prawa miejskie. Położona jest w dolinie na prawym brzegu rzeki Biebrza, na obrzeżach rezerwatu Czerwone Bagno, którego tereny należą do Biebrzańskiego Parku Narodowego.
Po klęsce Francji w wojnie z Niemcami w 1871 roku Rosja, złączona sojuszem z Berlinem od czasów wojen napoleońskich, zweryfikowała swoją politykę zagraniczną. Na zachodnich granicach Imperium Rosyjskiego zaczęto gorączkowo modernizować założenia obronne a także planować budowę zupełnie nowych. Położenie Osowca wśród biebrzańskich bagien zadecydowało o budowie słynnej twierdzy-Osowiec. Stanowiła ona część większego systemu obronnego Cesarstwa Rosyjskiego w k. XIX w. tzw. filar wschodni fortyfikacji na linii Narew-Biebrza.
Była to typowa twierdza zaporowa usytuowana w naturalnym zwężeniu bagien nad przeprawą przez rzekę Biebrzę. Tak pisze o niej w swoim tomiku wierszy „Nietoperz historii”, przewodnik po Twierdzy Osowiec mjr Mirosław Worona:
W zapomnianych miejscach na cegłach siadam
Znajomym szeptem mówią do mnie schrony
I z psyche twierdzy o przyszłości rozmawiam
Przez utrwalony głos
Cerkiewnych i kościelnych dzwonów
Słyszę jak przy koszarach modlitwa smutku
W różnych językach płynie
Na centralnym placu orkiestra gra melodię
W rytm dostojny i miarowy
Maszerują synowie Marsa
Z Osowca – Twierdzy biegną wspomnienia
Wystukane podeszwami wojskowych butów.
Przed zdobyciem Twierdzy Osowiec poza fortyfikacjami skutecznie broniło przeszło 190 tys. hektarów doliny rzeki Biebrzy w większości pokrytej bagnami i torfowiskami. Zbudowany tam system śluz i przepustów pozwalał na zalanie terenu w razie napaści nieprzyjaciela.
Wybudowana w latach 80-tych XIX wieku stanowiła jedyną w swoim rodzaju perełkę fortyfikacyjną.
O jej wyjątkowości świadczy nie tylko rozmach z jakim została wybudowana ale także fakt, że nigdy nie została zdobyta nie była ewakuowana.
Broniła się przez ponad rok – od pierwszych dni sierpnia 1914 roku do chwili ewakuacji w dniu 22 sierpnia 1915 roku.
W tym czasie była oblężona przez 302 dni, przetrwała dwa ataki – artyleryjski (ciężką bronią) i gazowy (wypuszczono 3 tys. butli z chlorem, zginęło ponad 1,5 tys. rosyjskich żołnierzy).
Niemcy weszli do twierdzy dopiero w dwa dni po jej opuszczeniu przez wojska rosyjskie. Podobnie było we wrześniu 1939 r. Niemcy zajęli obiekty po wyjściu z nich polskich obrońców. Nie atakowali twierdzy bezpośrednio.
Twierdza znajduje się na terenie jednostki wojskowej i wstęp do niej bez przewodnika jest niemożliwy.
Osowieckie Towarzystwo Fortyfikacyjne udostępnia jednak ścieżkę turystyczną wokół twierdzy.
Można na niej zobaczyć jedynie z większej odległości muzeum historyczne i kilka armat.
Niestety nic więcej poza fosą i wysokimi nasypami nie zobaczymy.
Na teren jednostki a zarazem twierdzy możemy wejść jedynie z przewodnikiem.
W czasie sezonu letniego, od maja do końca wakacji przewodnik będzie na nas czekać przed wejściem, gdy przyjdziemy poza sezonem musimy przewodnika zamówić telefonicznie 20 min wcześniej.
Twierdza Osowiec na mapie google
Cześć, musiałbym porównać ze swoimi zdjęciami, ale o ile pamiętam to zamieszczone zdjęcia to pozostałości Fortu II, a nawet jego „przedpola”. Piję tu do tego, że obecnie wieś Osowiec, z której tablicą się fotografowaliście znajduje się na prawym brzegu Biebrzy, a pierwotnie znajdowała się na jej lewym brzegu, gdzie teraz jest położona twierdza. Budowniczowie, Rosjanie zmusili mieszkańców do przenosin. Nie widzę tu zdjęć z miejsc gdzie był stary Osowiec, ani głównej części twierdzy.
Nie wiem dlaczego „pijesz”. Twierdzę można zwiedzać tylko z przewodnikiem po uprzednim umówieniu się. Niestety nie mieliśmy na to czasu. Zobaczyliśmy to, co w danej chwili było można zobaczyć. A jak sam piszesz są to pozostałości Fortu II, który był przecież częścią twierdzy. Z tej strony niestety nie można było przejechać na lewy brzeg Biebrzy, gdyż most był nieprzejezdny. Na pewno kiedyś będzie nam dane jeszcze raz znaleźć się w tamtych okolicach. Być może wtedy uzupełnię relację o kolejne zdjęcia.