Serokomla

Serokomla – wieś (1537-1869 miasto) w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Serokomla.

Współrzędne GPS:
N 51.702433
E 22.340794′

Serokomla została zbudowana przez Piotra Kijeńskiego w roku 1573. Miasto stopniowo traciło na znaczeniu w wyniku sporów mieszkańców z dziedzicami miasta. 

 

W roku 1545 Piotr Kijeński ufundował parafię w Serokomli i nadał jej plebanowi sadzawki położone w Serokomli i we wsi Hordzież. Pod koniec XVI wieku miasto wraz z okolicznymi terenami zostało wykupione przez Firlejów i weszło w skład ich rozległego latyfundium.

 

Rozwój Serokomli zahamowały wojny połowy XVII wieku. W roku 1775 nabył Serokomlę w drodze dziedziczenia Ignacy Scipio del – Campo, podstoli Wielkiego Księstwa Litewskiego za zgodą Sejmu. Był to dobry gospodarz: w pobliskiej wsi Hordzież za rzeką Motwicą (dzisiejsza nazwa Grabówka)wystawił piękny pałac, założył ogród.

 

 

W Serokomli zaś wybudował drewniany kościół. Miejscowość rozwijała się gospodarczo. Po bankructwie Scipionów w XIX wieku Serokomla przeszła w ręce L. Estreichera. Pałac popadł w ruinę i został w znacznej części rozebrany. Nastąpił upadek Serokomli, do którego głownie przyczyniły się wojny ze Szwecją oraz spory mieszczan z dziedzicami i właścicielami tych dóbr. Mieszczanie odmówili świadczeń na rzecz dziedziców i w związku z tym zostali zaskarżeni do sądu asesorskiego. Wdowa dziedzicząca włości po Ignacym Scipionje swoje pretensje uzasadniała tym, że miasto jako prywatne, nie podlega zasadom zawartym w Konstytucji 3 Maja.

 

Konstytucja ta dawała szereg przywilejów m.in. mieszczanom. Śladem przeszłości miejskiej Serokomli jest dobrze jeszcze czytelny układ urbanistyczny z dużym rynkiem i otaczającymi go domami.

 

 

Kościół Świętego Stanisława – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Adamów diecezji siedleckiej. Obecna świątynia murowana, została wzniesiona w latach 1930‒1940 w stylu eklektycznym, konsekrował ją w 1947 roku biskup siedlecki Ignacy Świrski. Wewnątrz świątyni znajduje się część wyposażenia z dawnego kościoła, np. obrazy Sąd Salomona i Kamieniowanie z wyroku Mojżesza, rzeźba przedstawiająca chrzest Chrystusa, krucyfiks i żyrandol.W kościele znajdują się organy o 13 głosach wykonane w 1945 roku przez Antoniego Grygorcewicza z Warszawy. Tuż obok budynku, od strony ul. Warszawskiej – dzwonnica.

 

Jednak jego mieszkańcy zawsze brali czynny udział w obronie Polski i polskości. 

 

W latach 1869 – 1870 Serokomli odebrano prawa miejskie za udział ludności w powstaniu styczniowym. 

 

Więcej o historii wsi można poczytać na stronie: http://www.serokomla.asi.pl

 

Na cmentarzu parafialnym w Serokomli jest kwatera wojenna, na której spoczywa 42  żołnierzy S G O “Polesie” gen. Kleeberga poległych w bitwie pod Serokomlą. 

 

Na płycie pamięci nazwiska.

 

Obok znajduje się obelisk poświęcony pamięci ofiar akcji terrorystycznej hitlerowców przeprowadzonej na ludności okolicznych wsi w odwecie za zamordowanie na tle rabunkowym niemieckiego kolonisty.

 

 

Obok zbiorowe mogiły mieszkańców okolicznych wsi upamiętnione tablicami:

 

 

 

 

 

 

 

 

 Na cmentarzu w Serokomli warto przespacerować się i obejrzeć stare, XIX-wieczne nagrobki.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

22 września 1942 r. rozstrzelano tu ok. 200 Żydów. Do dziś miejsce egzekucji i pochówku żydowskich mieszkańców Serokomli nie doczekało się upamiętnienia.

 

Informacje zaczerpnęłam w większości ze strony http://gmina.gminaserokomla.pl/