Kliknij na zdjęcie po więcej - Spread the love - polub mnie - wyślij znajomym
Pionki (do 1932 Zagożdżon) – miasto w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, nad Zagożdżonką. Pionki to miejscowość, która leży około 25 kilometrów na wschód od Radomia, na linii kolejowej Radom- Dęblin, zaś 12 km na południowy zachód od Kozienic. Jest to miasto położone nad rzeką Zagożdżonką” na skraju Puszczy Kozienickiej- rezerwatu przyrody o powierzchni 66 hektarów.
Współrzędne obiektu:
N 51,466611
E 21,435162
Pałac znajduje się przy ulicy Spokojnej 9 i jest obecnie siedzibą oddziału ZUS. Pałacyk Dyrektora Technicznego wzniesiony został w 1930r w stylu nawiązującym do renesansowej willi włoskiej i dworu polskiego, w Pionkach zwany jako „Dom pod Łabędziami” (od płaskorzeźby na ścianie frontowej budynku). Elewacja boczna- ogrodowa z tarasem na czterech jońskich kolumnach.
Nazwa obecnych Pionek pochodzi najprawdopodobniej od dwóch pierwszych osadników zamieszkujących tereny- Pionki i Zagożdżona. Byli to młynarze posiadający swe młyny na rzece Zagożdżonce.
Nazwiska Zagożdżon i Pionka pojawiły się bardzo wcześnie, bo już w 1543 roku, wtedy to Andrzej z Radomia (pleban) z pobliskiej Jedlni otrzymał od Zygmunta Starego przywilej, o czym pisze Józef Gacki: „Zygmunt z Bożej łaski, Król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki itd. pan i dziedzic, nad to temu i przyszłemu, jaki kiedy będzie, plebanowi jedlnijskiemu, pozwalamy na zawsze i dajemy obecnem wolność w naszych czterech młynach koło Jedlni będących tj. w młynach Pawła Jaroszka, Macieja Pionki, Łukasza Zagożdżona, Grzegorza Siczka co tydzień po cztery korce zboża na swój domowy użytek mleć”.
W czasie zaborów „podczas pomiaru gruntów w roku 1843 Zagożdżon i Pionki utworzyły jedną osadę, która otrzymała nazwę Zagożdżon”. W roku 1923 w Centralnym Zarządzie Wytwórni Wojskowych w Warszawie podjęto decyzję o budowie nowoczesnej fabryki prochu. Weszła ona w skład tzw. Centralnego Okręgu Przemysłowego. Na początku wybór padł na Kozienice, ale położona w głębi puszczy wieś Zagożdżon przy linii kolejowej stała się dogodnym miejscem na budowę wytwórni.
I tak na początku lat dwudziestych powstała w Zagożdżonie nowoczesna jak na owe czasy Państwowa Wytwórnia Prochu i Materiałów Kruszących. O czym napisano w kronice parafialnej : „W roku 1922 w Zagożdżonie zlokalizowano budowę Państwowej Wytwórni Prochu. Z rozbudową fabryki wiąże się szybki rozwój osady. Z każdym miesiącem przybywało coraz więcej ludzi”.
Zagożdżon liczył na początku lat dwudziestych ok. 2 tys. mieszkańców, po wybudowaniu wytwórni stał się najbardziej uprzemysłowioną miejscowością powiatu kozienickiego. Wybudowanie fabryki spowodowało duży napływ ludzi, którzy osiedlali się na stałe, wykupując lub dzierżawiąc działki, o czym mowa jest w liście do biskupa sandomierskiego z dnia 29 listopada 1932 roku: „Wieś Płachty Nowe jest kolonią robotniczą zagożdżańską, która powstała w ten sposób, że robotnicy Państwowej Wytwórni Prochu wykupywali i wydzierżawili od gospodarzy wsi Płachty place i na nich postawili sobie domki”.
W roku 1929 liczba mieszkańców Zagożdżona podwoiła się i wynosiła w sumie ok. 4 tysięcy osób. W dokumencie „Rejestr Cudzoziemców” odnotowano, że do Pionek przybywali za pracą cudzoziemcy z Rumunii, Szwajcarii, Austrii, Jugosławii, zamieszkiwali głównie na terenach przyfabrycznych.
Neobarokowy kościół św. Barbary z 1929-32
Kościól, który dominuje w krajobrazie miasta zbudowany został w latach 1929- 1932 według planów słynnego architekta Stefana Szyllera. Świątynia została zaprojektowana w stylu neobarokowym z elementami renesansowymi, bazylika trójnawowa na planie krzyża, środkowa nawa znacznie większa i wyższa od pozostałych. Piękny ołtarz główny posiada formę świątyni greckiej z frontonem i podwójnymi kolumnami.
Budynek Kasyna z 1930
Dzisiejsze Centrum Aktywności Lokalnej. Dawniej to było Kasyno Urzędnicze. Zaprojektowane przez inż. E. Czyża, wzniesione w latach 1928- 1930 w stylu zmodernizowanego klasycyzmu (Art Deco). Plan Kasyna z okrągłym hallem parteru i piętra, przykrytym spłaszczoną kopułą nawiązuje do tradycji polladieńskich. Całość obiektu jest niezwykle wytworna o logicznie rozplanowanym rzucie i kompozycji podporządkowanej osiowości. Budynek posiada salę widowiskową, w której niegdyś śpiewali m. in. Mieczysław Fogg i Hanka Ordonówna.
Rezydencja Dyrektora naczelnego Państwowej Wytwórni Prochu
Obecnie siedziba Kozienickiego Parku Krajobrazowego oraz Biblioteki Pedagogicznej w Radomiu, Filia w Pionkach to budynek wzniesiony w latach 1925- 1928, zaprojektowany przez inż. E. Czyża, architekturą nawiązuje do pałacu- willi barokowej (budynek piętrowy o zwartym planie z dachem masandrowym i lukarnami w dachu, od frontu- portyk 4 kolumnowy dźwigający płytę balkonu, od ogrodu z balkonem między dwoma ryzalitami oraz tarasem na parterze i schodami do ogrodu).
To nie jest i nigdy nie był pałac. Budynek został zbudowany w latach dwudziestych XX wieku jako willa służąca za mieszkanie dyrektora Państwowej Wytwórni Prochu.
To nie jest i nigdy nie był pałac. Budynek został zbudowany w latach dwudziestych XX wieku jako willa służąca za mieszkanie dyrektora Państwowej Wytwórni Prochu.