Opole Lubelskie

Pokręciliśmy się jakiś czas po mieście i wreszcie zajechaliśmy pod bramę liceum, gdzie przywitała nas tablica informacyjna i furtka zamknięta na kłódkę.

Traf chciał, że do Opola pojechaliśmy w niedzielę i teren szkoły był zamknięty. Jedyne zdjęcie jakie udało nam się zrobić:Dawny zamek Słupeckich herbu Rawicz kilkakrotnie przebudowywany na rezydencję pałacową znajduje się w północno-wschodniej części miasta, na południe od dużego kompleksu stawów rybnych, poza terenem średniowiecznego miasta lokacyjnego. Obecnie w pałacu mieści się Liceum Ogólnokształcące, a jego dzisiejsza forma jest wynikiem zniekształcenia przez Rosjan w połowie XIX wieku.

Teren pierwotnego zamku otoczony był wodą. Istniały tu trzy połączone ze sobą stawy od południa i fosa łącząca je od strony zachodniej ze stawami północnymi oraz sadzawki rybne po stronie wschodniej. Staw na południe od pałacu – na miejscu dzisiejszego boiska szkolnego – istniał jeszcze w okresie międzywojennym. Na odciętej wodą wyspie znajdował się zamek z wieżami w narożach, zabudowania gospodarcze (dom „niski”, dom kuchenny murowany, dom łazienny, dom ogrodniczy oraz dom urzędniczy) i otaczające całość urządzenia obronne (baszta murowana, brama, „cekauz albo wieżyczka z drzewa z zaporą na armatę” oraz umocnienia ziemne z parkanem z pali. Obecny kształt uzyskał pałac po przebudowie na koszary, przeprowadzonej po 1854 roku. Wcześniejsze przebudowy zostały zatarte. Dziś jest to duży, trójkondygnacyjny budynek na planie prostokąta z wydatnymi ryzalitami po bokach dłuższych elewacji. Z budowli towarzyszących pałacowi mogły się zachować jedynie relikty pod ziemią – nie prowadzono tu dotychczas badań archeologicznych, więc niestety nic na ten temat nie wiadomo. Przetrwała tylko oficyna południowo-wschodnia. Był to jeden z czterech budynków wzniesionych w XVIII wieku, otaczających dziedziniec paradny. Na fundamentach oficyny południowo-zachodniej wznosi się obecnie jeden z budynków szpitalnych.

Tak wyglądała elewacja południowa pałacu:

Legendy dotyczące rezydencji w Opolu wydają się być, podobnie jak większość tego typu historii, „grubymi nićmi szyte” przez dziewiętnastowiecznych pisarzy.
Charakter typowy dla legend o zamkach ma opowieść o podobno pojawiającej się czasami w pałacu tragicznie zmarłej żonie Aleksandra Lubomirskiego, zgilotynowanej w Paryżu w 1794 roku pod zarzutem reakcyjnych poglądów i szpiegostwa na rzecz rojalistów Rozalii z Chodkiewiczów Lubomirskiej. Podobno zjawa trzyma pod pachą swoją odciętą głowę. Istnieje też opowieść o tym, ze podobno w chwili, gdy ją stracono, w pałacu otwarły się nagle wszystkie drzwi i dał się słyszeć przejmujący krzyk. Identyczna opowieść związana jest z kilkoma innymi pałacami należącymi wówczas do Rozalii Lubomirskiej – w Młynowie (obecnie na terenie Ukrainy) ukazała się tego dnia również zjawa Rozalii z odciętą głową.
Inna opowieść wiąże się z Opolem tylko pośrednio – przez osobę Emira Wacława Rzewuskiego. Legenda głosi, że podczas zwycięskiej bitwy generała Heidenreicha-Kruka pod pobliską Chruśliną 4 sierpnia 1863 roku, powstańcom pomagał ubrany na wschodnią modłę wielki biały jeździec, który osłaniał Polaków swym płaszczem.